NIS2 cyberwet voor essentiële bedrijven: wat is het verschil tussen NIS1 en NIS2?

Sinds 16 januari 2023 geldt de Europese NIS2-richtlijn voor essentiële bedrijven. In Nederland kennen we de nieuwe cyberrichtlijn als NIB2. Het is de opvolger van de NIB1. Nederland heeft net als andere EU-landen tot 17 oktober 2024 de tijd om de nationale regels op de Europese standaard aan te passen. Wat gaat er veranderen? Wij zetten het voor je op een rij.

De NIS-cyberwet geldt nu voor essentiële bedrijven. Dat wil zeggen, de originele NIS1 geldt voor die sectoren. Vanaf 2024 gaan er ook richtlijnen gelden voor ‘belangrijke bedrijven’. Dat verbetert de cybersecurity in Nederland en in Europa bij een groter aantal middelgrote tot grote bedrijven.

Wat is de NIS2-richtlijn?

De NIS2 is de opvolger van de NIS1, die al jaren terug werd ingevoerd voor essentiële bedrijven. De nieuwe NIS2-richtlijn (officieel: Directive (EU) 2022/2555)) werd gepubliceerd door ENISA, de European Union Agency for Cybersecurity. De richtlijn schrijft minimale beveiligingseisen voor, net als de verplichting om (ernstige) incidenten te melden bij de nationale autoriteit of het Europese Computer Security Incident Response Team (CSIRT). De nieuwe richtlijn vervangt de oorspronkelijke, die in 2016 van kracht werd.

Dit zijn de belangrijkste verschillen tussen de NIS1 en NIS2:

• Richtlijn geldt voor meer sectoren
  De NIS2 geldt voor essentiële bedrijven én belangrijke bedrijven. Meer middelgrote en grote bedrijven moeten zich aan de richtlijn gaan houden. De Nederlandse overheid mag daarnaast kleinere bedrijven met een hoog veiligheidsrisico aanwijzen, die er ook aan moeten gaan voldoen.
• Lijst van minimale basisbeveiliging
  De richtlijn is concreter, dankzij een lijst met minimale basisbeveiliging die bedrijven moeten toepassen. De richtlijn legt een aanpak voor risicobeheersing op.
• Verdeling in essentiële en belangrijke sectoren
  De nieuwe NIS-richtlijn verdeelt bedrijven in essentiële en belangrijke sectoren. Het verschil tussen exploitanten van essentiële diensten en aanbieders van digitale diensten verdwijnt.
• Security in de keten aanpakken
  Bedrijven moeten security-risico’s in hun toeleveringsketen gaan aanpakken. Dat geldt ook voor risico’s die ontstaan door leveranciersrelaties.
• Strenger toezicht
  Nationale autoriteiten mogen strenger toezicht houden en strenger handhaven. De nieuwe richtlijn trekt sanctieregelingen en rapportageverplichtingen in alle lidstaten gelijk(er).

Wat zijn essentiële bedrijven?

De NIS-richtlijn geldt voor essentiële bedrijven. Het gaat om deze sectoren:

• Energie
• Drinkwater
• Afvalwater
• Vervoer
• Bank
• Financiële markten
• Digitale infrastructuur
• Openbare besturen
• Gezondheidszorg
• Ruimte

Tip: Benieuwd welke bedrijven precies "essentieel" of "belangrijk" zijn? Download bij het CBS de tabel Sectoren die onder de NIB2-richtlijn vallen.

De nieuwe NIS2-richtlijn gaat ook gelden voor belangrijke bedrijven. Het gaat om deze sectoren:

• Post- en koeriersdiensten
• Verwerking en distributie
• Afvalverwerking
• Digitale aanbieders
• Productiebedrijven
• Chemische industrie
• Voedselindustrie

Verschil in toezicht tussen essentiële en belangrijke bedrijven

Lokale autoriteiten zullen proactief toezicht houden op essentiële bedrijven. Het toezicht op belangrijke bedrijven vindt achteraf plaats, als er aanwijzingen zijn dat er sprake is van een incident.

Belangrijke en essentiële bedrijven krijgen een meldplicht en een zorgplicht. Zij moeten de beveiliging in hun toeleveringsketen in orde maken en helder communiceren over de manier waarop ze cyberincidenten afhandelen.

Waarom is de nieuwe richtlijn belangrijk?

De nieuwe NIS2-richtlijn moet netwerk- en informatiesystemen bij bedrijven beter beveiligen. Op die manier moeten Nederland en heel de Europese Unie minder kwetsbaar worden voor cyberaanvallen.

Minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) zei: “We zijn steeds meer afhankelijk van digitale processen, zeker nu we sinds corona steeds meer thuiswerken. Daarnaast zien we een groeiende digitale dreiging van zowel criminelen als statelijke actoren die, met een oorlog aan de oostgrens van Europa, voorlopig nog niet af gaat nemen. Het is daarom nu noodzakelijk om een volgende stap te zetten om het niveau van cybersecurity in de EU te verhogen. Hiermee voorkomen we dat digitale incidenten onze maatschappij ontwrichten.”

Minister Micky Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) vult aan: “We moeten alert zijn op de risico’s van cyberaanvallen. De impact kan groot zijn, zoals lege schappen in de winkels of uitval van industriële productie. Digitale veiligheid regelen, blijft een eigen verantwoordelijkheid van bedrijven en consumenten. Maar met deze wetgeving kunnen we wel een stap zetten om te zorgen dat het niveau van cyberbeveiliging omhoog gaat bij (middel)grote partijen in meer belangrijke sectoren.”

Krijg je een boete als je er niet aan voldoet?

Bedrijven die zich niet aan de nieuwe richtlijn houden, krijgen een waarschuwing, vervolgens een aanmaning en riskeren vervolgens een hoge boete. De maximale boete bedraagt 10 miljoen euro of twee procent van de totale jaaromzet van middelgrote tot grote bedrijven.

Schade door cybercriminaliteit voorkomen: wat kun je doen?

Zelfs zonder een cyberwet zoals de NIB2 in Nederland is het belangrijk om cybercrime serieus te nemen. Je beschermt jouw bedrijf met bijvoorbeeld:

• Security by design
  Begin iedere vergadering met (digitale) veiligheid. Welke maatregelen neem je om misbruik te voorkomen en wat zijn de risico’s en kwetsbaarheden? Door daar standaard over na te denken richt je (nieuwe) systemen standaard veiliger in.
• Beveiligde verbinding
  Gebruik een beveiligde verbinding voor jouw bedrijf. Voorkom dat anderen ongewenst kunnen meekijken of zelfs gegevens kunnen stelen. De veilige verbinding is wereldwijd beschikbaar, op ieder moment vanaf iedere locatie.
• Train werknemers in cyberbeveiliging
  Wie niet weet wat de risico’s zijn kan zich daar onmogelijk tegen beveiligen. Train medewerkers en zorg dat ze kwetsbaarheden herkennen en niet in de val lopen als cybercriminelen die opzetten.

Maak het makkelijk met Guardey

We begrijpen bij Guardey dat er misschien veel op je afkomt. Hoe voldoe je aan de NIS2, wat zijn de kwetsbaarheden bij jouw bedrijf en hoe voorkom je een hack, datalek of andere cybercrime?

Daarom maken we het je graag makkelijk. Met Guardey kies je in één keer voor een complete cybersecurity oplossing. We zijn plug & play, voor zowel een veilige verbinding, tegen schadelijke software én om jouw medewerkers professioneel (en leuk!) te trainen.

Dus wil je de cyberveiligheid van je bedrijf verbeteren en voldoen aan de nieuwe NIS2-richtlijn? Ontdek onze oplossing of stel ons je vragen. Dan leggen we je graag uit hoe je met Guardey in één keer heel toegankelijk, simpel en betaalbaar beschermd bent.